စကားပံုႏွင့္ ဆို႐ိုးစကားမ်ား (Sayings and Proverbs)

 

  Keep no more cats than will catch mice. (efficiency and inefficiency)
"ဆန္ကုန္ေျမေလး" "ေလာကလူပို" ဆိုသည့္စကားမ်ားကဲ့သို႕ ေလာကတြင္ မိမိလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရမည့္ တာဝန္မ်ားကို မျပဳလုပ္ပါက အျခားသူမ်ားက မၾကည္ျဖဴတတ္ေၾကာင္းကို ဆိုလိုပါသည္။

  Keep your shop and your shop will keep you. (efficiency and inefficiency: money)
"မိမိက ေငြကိုခ်စ္မွ၊ ေငြက မိမိကိုျပန္ခ်စ္မည္" ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ျဖစ္ပါသည္။ "လူမိုက္ႏွင့္ေငြ အတူမေန" ၏ ဆန္႕က်င္ဘက္ျဖစ္ပါသည္။

  Laugh and the world laughs with you; weep and you weep alone.
မိမိတြင္ ေငြရႊင္၍ သုံးျဖဳန္းႏိုင္ပါက အျခံအရံ၊ ေပ်ာ္ပါးေဖာ္ ေပ်ာ္ပါးဖက္မ်ား၍ ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ျဖစ္မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏြမ္းပါးဆင္းရဲသြားသည့္အခါ မိမိတစ္ဦးတည္း ခိုကိုးရာမဲ့ တြယ္ရာမဲ့ျဖစ္တတ္ေၾကာင္း ဆိုဆုံးမေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။

  If you lie down with dogs, you will get up with fleas. (associate)
လူမသူေတာ္၊ လူယုတ္မာမ်ားႏွင့္ ေပါင္းဖက္မိပါက မိမိပင္လွ်င္ ဂုဏ္သတင္းပ်က္ျပားရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းကို ဆိုလိုပါသည္။

  Lightning never strikes the same place twice. (misfortune)
"Bad things come in threes" ၏ ဆန္႕က်င္ဘက္ျဖစ္ပါသည္။ အကုသိုလ္သည္ အစဥ္ အစြန္႕ရွည္ေနမည္မဟုတ္ဟု ဘဝတြင္ နိမ့္က်ေနေသာအခါတြင္ ႏွစ္သိမ့္အားေပးေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။

  Practise what you preach.
အေျပာႏွင့္ အလုပ္ညီရန္ တိုက္တြန္းေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။

  Life hands you lemon, make lemonade. (adversity)
ဘဝမွ ေပးအပ္သမွ်ေလးျဖင့္ ေလာကကို အလွဆင္တတ္ေစရန္ ကိုယ္စြမ္းကိုယ္စမ်ား ရွိေစရန္ တိုက္တြန္း အားေပးေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။

  The hand that rocks the cradle rules the world.
"ပုခက္လႊဲေသာ မိခင္၏ လက္သည္ ကမာၻကို လႊမ္းႏိုင္သည္" ဟူေသာ စကားျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဣ စြမ္းပကားကို မီးေမာင္းထိုးျပထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

 Don't halloo till you are out of the wood. (Do not exult until all dangers or difficulty is past.)
ေလွျပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ ပန္းတိုင္သို႕ မလွမ္းကိုင္ႏိုင္မီ "တက္မေထာင္ရန္" ႏိႈးေဆာ္ေသာ စကားကဲ့သို႕ ျဖစ္ပါသည္။

 More haste, less speed.
Haste makes waste.
"အျမန္လို၊ အေႏွးျဖစ္" ဆိုေသာ ဆို႐ိုးစကားႏွင့္ တူညီပါသည္။

 Hope for the best and prepare for the worst.
အေရးအေၾကာင္း တစ္စံုတစ္ရာ ေတြ႕ၾကဳံလာပါက အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားရွိရမည္ျဖစ္ျပီး အဆိုးဆုံးႏွင့္လည္း ရင္ဆိုင္ေတြ႕ဆံုႏိုင္သည္ျဖစ္၍ ခံႏိုင္ရည္ရွိေစရန္ ဆိုဆုံးမထားေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။

  When house and land are gone and spent, then learning is most excellent.
"ပညာဟူသည္ ျမတ္ေရႊအိုး၊ ဥစၥာဟူသည္ မ်က္လွည့္မ်ိဳး" ဆိုေသာ စကားပံုႏွင့္ တူပါသည္။

  A house divided against itself cannot stand.
Unite we stand, divide we fall.
"ညီညာမွ ျပည္သာ" ဆိုသကဲ့သို႕ စည္းလုံးညီညြတ္မႈရွိေစရန္ စည္းလုံးညီညြတ္မႈ ပ်က္ျပားသည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ "ႏြားကြဲ၊ က်ားဆြဲ" ဆိုသကဲ့သို႕ အက်ိဳးဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီးတတ္ေၾကာင္း ဆိုဆုံးမေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။

  Pride goes before a fall.
"ျမင့္မားမာန၊ တက္လြန္းကလည္း ေလ်ာက်ေနာက္ဆုံးရွိေခ်သည္" ဟု မာန္မာနေထာင္လႊားလြန္းပါက ပ်က္စီးဆုံးရွုံးတတ္ေၾကာင္း ညႊန္ျပေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။

  Procrastination is the thief of time.
"ပ်င္းရိျခင္း ေျခာက္ပါး" ျဖင့္ အခ်ိန္ဆြဲ၍ ထႂကြလံု႕လမရွိပါက မည္သည့္အရာမွ်ထေျမာက္ေအာင္ျမင္ႏိုင္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း သတိေပးေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။

  Don't put the cart before the horse.
"ႏြားေရွ႕ထြန္က်ဴး" "မိေက်ာင္းမင္း ေရခင္းျပ" ဆိုေသာ စကားမ်ားႏွင့္ တူပါသည္။

  A reed before the wind lives on, while might oaks do fall.
မုန္တိုင္းက်ေရာက္လာပါက ပန္းျပားပင္မ်ားသည္ ေလယူရာ တိမ္းယိမ္းႏြဲ႕၍ ေနႏိုင္ျပီး သစ္ပင္ၾကီးမ်ားသည္ ျပိဳလဲက်ကုန္၏ ဟု ေလာကတြင္ အခ်ိဳ႕ေသာ အခ်ိန္အခါမ်ားတြင္ "ပန္းျပားပင္ကဲ့သို႕ က်င့္ရာ၏" ဟု အထိုက္အေလ်ာက္၊ အေျခအေနႏွင့္ အခ်ိန္အခါ ကို လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာေနတတ္ရန္ ဆုံးမေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။

 There is a remedy for everything except death. (death finality)
ေလာကတြင္ အရာရာသည္ မျမဲေသာ သေဘာရွိ၍ တစ္ေန႕တြင္ ပ်က္စီးျခင္းသို႕ ေရာက္ရာ၏။ ေသျခင္းတရားကားျမဲ၏။ ေရွာင္ကြင္း၍ မရ ဟု ဗုဒၶ၏ တရားေတာ္က ဆိုပါသည္။

  A stream cannot rise up its source.
"ျမစ္ေခ်ာင္းတို႕ မည္သည္ စုန္ေရသာရွိ၏။ ဆန္ေရ မရွိ။

  If you run after two hares, you will catch neither. (decision and indecision)
"ေလွနံႏွစ္ဖက္နင္း" "ငါးႏွစ္ေကာင္တစ္ျပိဳင္တည္းဖမ္း" ဆိုသကဲ့သို႕ အလိုရမၼက္ၾကီးမားပါက မည္သည္ကိုမွ်မရရွိဘဲ လက္လႊတ္ဆုံးရွုံးရတတ္ေၾကာင္း ဆိုဆုံးမေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။

  Self-praise is no recommendation.
"ကိုယ့္ကိုကိုယ္ေဖာ္ မသူေတာ္" ဟူ၍ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ကိုယ္ရည္မေသြးရန္ ဆုံးမေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။

  You don't get something for nothing.
"Nothing venture, nothing gain." ဟူေသာ စကားပံုမ်ားသည္ "No pain, no gain." ဆိုသကဲ့သို႕ "အနာခံမွ အသာစံရသည္" ဟူေသာ စကားႏွင့္ တူပါသည္။

  Nothing is so bold as a blind mare. (Boldness, ignorance)
"မ်က္စိကမ္း၊ တေစၦမေၾကာက္" ဟူေသာ ဆို႐ိုးစကားျဖစ္ပါသည္။

  Old habits die hard.
မေကာင္းေသာ အက်င့္မ်ား စြဲမိပါက ေျဖာက္ဖ်က္ရန္ ခက္ခဲေသာေၾကာင့္ မေကာင္းေသာ အမႈကို မျပဳမိေစရန္ သတိေပးေျပာဆိုေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။

  Out of debt, out of danger.
ေႂကြးျမီတင္မိပါက ေႂကြးသံသရာမွ လြတ္ထြက္ရန္ ခက္ခဲ၍ ေဘးကင္းရန္ကြာ စိတ္ႏွလုံးျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနႏိုင္ရန္ ေႂကြးမယူမိေစရန္ သတိေပးေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။

 Tattoo in haste, repent at leisure.
အိမ္ေထာင္မႈ၊ ဘုရားတည္၊ ေဆးမင္ရည္စုတ္ထိုး၊ ဤသုံးမ်ိဳးခ်က္ မပိုင္လွ်င္၊ ေနာင္ျပင္ရန္ ခက္သည့္ အမ်ိဳး" "အငိုလြယ္၊ အ႐ိႈက္ခက္" ဟူေသာ စကားပံုမ်ားႏွင့္ တူပါသည္။

  You never miss the water till the well runs dry.
"ခလုတ္ထိမွ အမိတ" ဆိုေသာ စကားပံုႏွင့္တူပါသည္။

   Time is a great healer.
"အခ်ိန္က အရာရာကို ကုစားသြားသည္" ဟူသည့္ စကားႏွင့္ တူညီပါသည္။

 The tree is known by its fruit.
"အေပြးျမင္ အပင္သိ" ဟူေသာ စကားႏွင့္ တူပါသည္။

  A woman's work is never done.
အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ အိမ္မႈကိစၥအဝဝကို ေနကုန္ေနခမ္း တကုပ္ကုပ္ေဆာင္ရြက္ပါေသာ္လည္း ျပီးစီးႏိုင္သည္မရွိဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။